Πένυ Κωνσταντίνου, Σε Χρόνο Υποκειμενικό
Γκαλερί Χρυσόθεμις
7 Ιανουαρίου – 2 Φεβρουαρίου 2013
Κείμενο καταλόγου
Οι Χωροχρονικές Συνευρέσεις της Πένυς Κωνσταντίνου
Η εικαστικός Πένυ Κωνσταντίνου παρουσιάζει στην ατομική της έκθεση «Σε Χρόνο Υποκειμενικό» έργα μικρών κυρίως διαστάσεων, καμβάδες δουλεμένους με ακρυλικά και λάδια συχνά με την προσθήκη εφήμερων στοιχείων, όπως αποκόμματα εφημερίδων.
Οι πυκνοκατοικημένες, αινιγματικές συνθέσεις της Κωνσταντίνου ερεθίζουν αισθητηριακά ασκώντας αρχικά μια έλξη ενστικτώδη και αναπόδραστη στο θεατή. Χρώμα και μορφές κατακλύζουν παρασύροντας σε ένα παιχνίδι σαγηνευτικό και μετέωρο εφόσον δεν πειθαρχεί σε λογικούς κανόνες. Η ευκολία αναγνώρισης σε αυτές μορφών οικείων, στιγμιότυπων της ποπ κουλτούρας και της ιστορία της τέχνης από το έργο των Π. Πικάσο, Α. Ματίς, Π. Σεζάν, Π. Γκογκέν,Α. Γουόρχολ κ.α. είναι παραπλανητική καθώς η οποιαδήποτε απόπειρα περαιτέρω αποδόμησης, ταξινόμησης και επ-ανασύνθεσής τους με αφηγηματικούς ή χωροχρονικούς όρους/συνθήκες καθίσταται προβληματική. Οι σχέσεις εδώ δεν είναι απλά παραθετικές ή αντιπαραθετικές, αλλά δυναμικά αλληλεπιδρώμενες και μετουσιωνόμενες σε κάτι που είναι αδύνατο να προσδιοριστεί γιατί η διαδιασία είναι αέναη. Τίποτα σε αυτή δεν είναι στατικό. Ο καμβάς φαίνεται απλά να αποτυπώνει κάποιο στιγμιότυπό της.
Η εξπρεσιονιστική χρήση του χρώματος που συχνά ρέει, εντείνει την αίσθηση του στιγμιαίου στην εκτέλεση, μαρτυρά την αισθητηριάκη και συναισθηματική φόρτιση της ζωγράφου και αποτυπώνει την αγωνιώδη αναμέτρησή της με τις μορφές και το συμβολικό και εννοιολογικό τους φορτίο καθώς και τις προεκτάσεις αυτού. Το χρώμα είναι το όχημα για τη μετάβαση σε κόσμους πέραν του αντιληπτού, τους οποίους ο έλλογος νους δεν κατάφερε να εκκαθαρίσει ποτέ. Το χρώμα δεν παραμορφώνει μόνο αλλά μεταλλάσσει, μετουσιώνει, εξαϋλώνει. Χρωματικές γεωμετρικές επιφάνειες συνθέτουν φαντασιακές διαστάσεις, ανορθόδοξες ανατομίες και περίεργες προοπτικές. Στις επιφάνειες αυτές που τα έντονα χρώματα αντιπαρατίθενται με το μαύρο, το λευκό ή με αποχρώσεις του γκρι ο χώρος και ο χρόνος συνυπάρχουν δυναμικά: το δισδιάστατο του καμβά βυθίζεται σ’ένα σύμπαν πολλαπλών διαστάσεων και επιπέδων όπου οι συμβατικές χρονικές ακολουθίες καταργούνται. Πινελιές ελεύθερες, αφαιρετικές -κυρίως μαύρες- περι-γράφουν τις μορφές ή τα αρνητικά τους δίχως να περιχαρακώνουν και αποδίδουν ή απαλείφουν –δύσκολο να προσδιορίσεις ποιο από τα δύο- χαρακτηριστικά .
«Ο καλλιτέχνης δεν είναι το χαϊδεμένο παιδί της ζωής. Δεν έχει κανένα δικαίωμα να ζει ανεύθυνα. Έχει αναλάβει την εκτέλεση ενός δύσκολου έργου που γίνεται συχνά ο Σταυρός του.» Β. Καντίνσκι
Η επίδραση που έχουν οι συνθέσεις της Κωνσταντίνου στην ψυχή του θεατή είναι καταλυτική. Δεν αποζητά τον εύκολο εντυπωσιασμό που τόσο συχνά υιοθετεί η ματεριαλιστική πραγματικότητα, ούτε εκμεταλλεύεται το δικαίωμα που έχει ο καλλιτέχνης σύμφωνα με τον Καντίνσκι στην πλήρη και απεριόριστη επιλογή και χρήση των μέσων του, χρώματος και φόρμας, αλλά καθιστά αυτό το δικαίωμα υποχρέωση όπως οφείλει να κάνει, πάντα σύμφωνα με το μεγάλο δάσκαλο, προκειμένου να δημιουργήσει μια τέχνη που να μιλά στην ψυχή, να αποτελεί για αυτήν τον «επιούσιο άρτο».
Οι σαγηνευτικές χωροχρονικές συνευρέσεις της Κωνσταντίνου, αυτά τα αινιγματικά κολάζ με την παιγνιώδη όψη και το δυσμέτρητο βάθος, είναι το έντιμο αποτέλεσμα της προσωπικής της αναμέρτησης – «Σε χρόνο υποκειμενικό» – με τα φαντάσματα της ανθρώπινης ύπαρξης. Η θέασή τους οξύνει συναισθηματικά, αντηχεί και επαναφέρει στο συνειδητό αλήθειες που υπήρξαν επικαλυμμένες, παραγνωρισμένες, απωθημένες.
Οι Χωροχρονικές Συνευρέσεις της Κωνσταντίνου έχουν σκοπό ύπαρξης και γιαυτό έκ-θεσης: το όφελος της ψυχής του θεατή.
Ελένη Ζυμαράκη Τζώρτζη