Άγγελος Χανιώτης, Κουνελότρυπα

Αίθουσα Τέχνης Αθηνών

10 Φεβρουαρίου – 7 Μαρτίου 2015

 

Κείμενο καταλόγου

Σε ένα μετα-αποκαλυπτικό τοπίο, μακριά από τον αστικό ιστό που αποτέλεσε το σκηνικό στις Αυταπάτες ενός Ονείρου, την πρώτη του ατομική έκθεση, μας μεταφέρουν τα σχέδια και τα ζωγραφικά έργα που παρουσιάζει ο Άγγελος Χανιώτης στην Κουνελότρυπα, τη δεύτερη ατομική του έκθεση. Ο ιδιόμορφος συνδυασμός του σουρεαλιστικού με το συμβολικό στοιχείο που χαρακτηρίζουν την εικαστική γλώσσα του καλλιτέχνη δημιουργούν έναν κόσμο αινιγματικό που μαγνητίζει το βλέμμα και κεντρίζει τον νου και τη φαντασία.

Η επαπειλούμενη καταστροφή που κυοφορείτο στις Αυταπάτες ενός Oνείρου μοιάζει να ανήκει στο παρελθόν, να αποτελεί ένα τετελεσμένο γεγονός που έχουμε αφήσει πίσω προ πολλού.

Το οργανικό κτίριο, ως προέκταση και ως μεταφορά του ανθρώπου και των σχέσεών του με το φυσικό περιβάλλον, τίθεται στο επίκεντρο της σειράς των σχεδίων που παρουσιάζει ο καλλιτέχνης. Υιοθετεί την καθαρή, γραμμική γλώσσα του αρχιτεκτονικού σχεδίου με μία δημιουργική, παιγνιώδη διάθεση. Σε αντιδιαστολή με την σχεδόν ανθρωποβόρα αρχιτεκτονική, που πρωταγωνίστησε στην προηγούμενή του δουλειά, εδώ απομονώνει, διερευνά και προτείνει το κτίριο που μιμείται τη σχέση λειτουργίας και φόρμας των ζωντανών οργανισμών και εντάσσεται αρμονικά στο περιβάλλον του. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά ο ίδιος: «Τα κτίρια αντικαθιστούν ζωντανούς οργανισμούς, το αρχιτεκτονικό σχέδιο βοηθάει στην εκλογίκευση και στην απλοποίηση της φόρμας, οι σωλήνες είναι αναπόσπαστο κομμάτι των κτιρίων-οργανισμών που αναπνέουν και συνομιλούν μεταξύ τους και με το περιβάλλον μέσα από αυτούς. Στο εσωτερικό των κτιρίων λαμβάνουν χώρα διεργασίες χαοτικές ή μη αναγνώσιμες, οι οποίες έρχονται σε αντιδιαστολή με την φαινομενική εξωτερική ακινησία. Τα κτίρια-οργανισμοί τις κρατούν καλά κλεισμένες…».

Η ενότητα αυτή των σχεδίων αποτελεί εκτός από φυσική συνέχεια των προβληματισμών του καλλιτέχνη και βασικό εννοιολογικό εργαλείο κατανόησης και ερμηνείας των ζωγραφικών του έργων.

Το ερημωμένο τοπίο κυριαρχεί στα ζωγραφικά έργα.

Ο κλειστός από το βαρύ νέφος ουρανός, η ελάχιστη βλάστηση, τα πλάσματα-παρατηρητές με τα ανθρώπινα σώματα και τα κεφάλια ζώων, τα έντομα, τα διάσπαρτα περίεργα οχυρωματικά κτίσματα (πύργοι, τείχη), οι στρατιωτικού τύπου εγκαταστάσεις και εξοπλισμός, η ένθετη εικόνα ‘no signal’ – όλα αυτά δημιουργούν μια ισορροπία ασθενική και υποτονική.

Ωστόσο, η ουσιαστικότερη και σε δεύτερο χρόνο ανάγνωση των έργων μαρτυράει την πρόθεση του Α. Χανιώτη να αποτυπώσει εικαστικά τη στιγμή που η προβληματική σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον και τον ίδιο του τον εαυτό βρίσκεται, όχι σε ένα τέλμα, αλλά σε ένα στάδιο μετάβασης. Μετάβασης από το σκοτάδι στο φως, από την παραίτηση και την αδράνεια στην ελπίδα και τη δράση. Τα σημάδια είναι όλα εκεί και οδηγούν σε μία διαφορετική ερμηνεία των φαινομένων που ξετυλίγει τη διορατική και αισιόδοξη αφήγηση του καλλιτέχνη. Αρκεί να τα εντοπίσουμε και να τα ακολουθήσουμε σε μια διαδρομή που θα μας οδηγήσει στην έξοδο από την “κουνελότρυπα”.

Σε ένα μετα-αποκαλυπτικό σκηνικό ο ουρανός ανοίγει σταδιακά μέχρι που το γαλάζιο κυριαρχεί˙ μέσα από την περιορισμένη βλάστηση αναδύονται λουλούδια˙ τα ψηλά κτίρια, οι απόρθητοι πύργοι, λειτουργούν πια ως ζωντανοί οργανισμοί που βρίσκονται σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον και δρουν ως φάροι ελπίδας για ανασυγκρότηση και επανεκίνηση˙ τα τείχη ανοίγουν – όχι για να εκθέσουν σε ένα εχθρικό περιβάλλον αυτό που μέχρι τώρα προστάτευαν – αλλά για να το εμπλουτίσουν και να το ενισχύσουν μέσω της επαφής και της αλληλεπίδρασης με αυτό.

Το σημαντικότερο όλων; Η αινιγματική στάση των ανθρώπων-παρατηρητών αποκωδικοποιείται. Δεν πρόκεται απλά για μία παθητική παρατήρηση των φαινομένων που οι ίδιοι προκάλεσαν αλλά για μία εσωτερική διαδικασία αυτοκριτικής και αναστοχασμού.

Στον μετα-αποκαλυπτικό κόσμο του Άγγελου Χανιώτη ο άνθρωπος είναι απαλλαγμένος από συμπλέγματα ανωτερότητας απέναντι στη φύση. Συμπλέγματα που τον διακατείχαν στο παρελθόν και αποτέλεσαν την αιτία της δυναστικής και καταστροφικής δράσης του απέναντι σε αυτή. Είναι έτοιμος να απεκδυθεί κάθε είδους προσωπείο και από παθητικός παρατηρητής να μετατραπεί σε δυναμικό ον που θέτει τη σχέση του με τη φύση σε νέα βάση, εξαλείφοντας κάθε ίχνος ανταγωνισμού και στοχεύοντας σε μία αρμονική, εποικοδομητική και επί ίσοις όροις συμβιωτική σχέση με αυτή.

Ελένη Ζυμαράκη Τζώρτζη