Ex_pose: Dagmar I. Glausnitzer – Smith, δύο ζωντανές performances στην Αθήνα
Η Γερμανίδα εικαστικός Dagmar I. Glausnitzer-Smith επισκέπτεται για πρώτη φορά την Αθήνα και παρουσιάζει βασικά στοιχεία της δουλειάς της μέσα από δύο performances (επιτελέσεις) στο χώρο του Artwall/Project Space στις 9 και 10 Οκτωβρίου στις 20.00.
Πολυταξιδεμένη και εξαιρετικά δραστήρια η Glausnitzer-Smith έχει παρουσιάσει παρουσιάσει τη δουλειά της και έχει εκπονήσει projects στα πλαίσια εκθέσεων και φεστιβάλ σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης και της Αμερικής ενώ ασχολείται παράλληλα και με τη διδασκαλία της τέχνης.
Στην Αθήνα βρίσκεται μετά από πρόσκληση της καλλιτεχνικής πλατφόρμας epitelesis – Performance Art Foundation.
Η Dagmar I. Glausnitzer – Smith μίλησε στο Ex_pose και την Ελένη Ζυμαράκη Τζώρτζη για τη δουλειά της αλλά και όσα θα μας παρουσιάσει στην Αθήνα.
Ε.Ζ. Αυτή είναι η πρώτη φορά που επισκέπτεσαι την Αθήνα. Ωστόσο ταξιδεύεις συχνά. Πόσο δύσκολο είναι κάθε φορά να παρουσιάζεις τη δουλειά σου σε ένα ξένο κοινό; ποιες είναι οι προσδοκίες και οι πιθανοί φόβοι σου;
Μέσα από τη διαδικασία δημιουργίας, η παρουσίαση ζωντανών performances (επιτελέσεων) ή και άλλων εικαστικών έργων, όπως σε εκθέσεις, κάθε είδους πρόκληση έχει πάντα σχέση με τον ίδιο μου τον εαυτό. Η πρόκληση έρχεται στη μορφή των σταδίων προετοιμασίας, έρευνας, οργάνωσης και μετατροπής της ιδέας σε μία εικόνα που θα ‘συμβεί’. Το αίσθημα του ‘ξένου’ μπορεί να μεταφέρεται μέσα μου όταν επισκέπτομαι ένα διαφορετικό πολιτισμό, και ο θεατής παραμένει ένας θεατής με τον δικό του τρόπο αντίληψης. Η διαδικασία αυτή γίνεται πιο αντιληπτή σε site-specific έργα (τα οποία δημιουργούνται με βάση το χώρο στον οποίο παίρνουν μέρος), όπου η δράση του ζωντανού performance εκτυλίσσεται σε μία κατάσταση της καθημερινής μας ζωής. Αντικείμενα σε διαφορετικές χώρες του κόσμου έχουν διαφορετικές ονομασίες, όμως πιστεύω στην ιεραρχία αντίληψης σημαινομένων και την ικανότητά τους να επικοινωνούν από μόνα τους και μέσα από τη παρουσία μου μαζί τους. Είμαι το μέσο από το οποίο το έργο παίρνει μορφή. Η ερώτησή μου είναι: Τι κινείται μέσα από το έργο; Δεν είναι πλέον αυτό το οποίο ξέρουμε ήδη, αλλά ένα προμήνυμα του τι μπορεί να συμβεί. Η περιέργεια κινείται μέσα από το ρίσκο. Χαρά, ενθουσιασμός και περιέργεια είναι μέσα μου εδώ στην Αθήνα και προσμένω τη δημιουργία βιωματικών δυναμικοτήτων για μένα και για τους οικοδεσπότες: τους θεατές.
Ε.Ζ. Πώς θα παρουσίαζες τον εαυτό σου ως καλλιτέχνη στο ελληνικό κοινό;
Είμαι η εικαστικός Dagmar I. Glausnitzer-Smith και το μέσo της δουλειάς μου μπορεί να πάρει τη διάσταση της απτής και ιδεολογικής ύλης. Η τέχνη του performance είναι αυτο-πλασματική στη διαδικασία της και άμεση στη ‘καθαρή’ της δράση. Η ΄καθαρή΄ δράση αποτελεί μία σύνδεση διαμέσων μεταξύ της σωματικής και αφηρημένης παρουσίας σε ένα πλαίσιο χώρου και χρόνου. Το σώμα μπορεί να γίνει αντιληπτό ως ανατομική ουσία και ως υλικό αντικείμενο, από το οποίο πηγάζει μία δράση. Άκου το σώμα και το μυαλό θα ακολουθήσει. Ένα παπούτσι μπορεί να είνα μία καρέκλα. Κάτι μπορεί να είναι πάντα και κάτι άλλο.
Ε.Ζ. Θα παρουσιάσεις δύο performances, “Paper Walks, Paper Talks, No4” & “Agrostis Roles”. Μπορείς να μας μιλήσεις λίγο για την επιλογή των τίτλων αλλά και για το περιεχόμενό τους;
Μέσω της διαδικασίας εξέλιξης των ιδεών, οι τίτλοι μερικές φορές μπορούν να ανακοινώσουν στο κόσμο ότι κάτι πρόκειται να συμβεί. Για παράδειγμα, στο έργο “Paper Walks, Paper Talks, No 4”, η ιδέα πίσω από τη χρήση του λευκού χαρτιού αναφέρεται στην υπόθεση ότι ο άνθρωπος γεννιέται, συμβολικά, ως ένας λευκός καμβάς. Υποδηλώνει την απουσία έμφυτων ιδεών, και την απόκτηση γνώσης μέσω εμπειριών όταν ξεκινάει η διαδικασία αντίληψης. Σε διάλογο με αυτή τη θεωρία, το κενό το οποίο προϋποθέτεται (μέσα από το σχήμα των ρολών χαρτιού), συναντά μία οπτική εμπειρία συνδεδεμένη με την ηχητική διάσταση του θορύβου χαρτιών, της φωνής και των ηχογραφημένων λέξεων. Αόρατα, το ρολό άσπρου χαρτιού μετατρέπεται σε φορέα ήχου. Η παραγωγή ήχου παραπέμπει στην επιρροή του κατά το εμβρυακό στάδιο. Το περιεχόμενο φωνών αντανακλούν ένα προσωπικό ή πολιτικό δίλημμα εμπειριών και της ανάμνησής τους, το οποίο γίνεται κατανοητό ως ρυθμός και συναισθηματικές τονικότητες παρά ως λεκτική έκφραση.
Ε.Ζ. Παράλληλα με την ενασχόλησή σου με την τέχνη ένα σημαντικό ρόλο στην επαγγελματική σου ζωή κατέχει και η διδασκαλία της. Θα ήθελες να μας εξηγήσεις πώς αυτά τα δύο αλληλεπιδρούν και επηρεάζουν το ένα το άλλο;
Ο σκοπός των εκπαιδευτικών μου εργαστηρίων υπό την ονομασία “T.a.T.” (αναφερόμενη στην ‘καθαρή’ δράση μέσω της τέχνης) είναι η δημιουργία σχέσης με την αυτογνωσία ύπαρξης κατά τη διαδικασία εξέλιξης μίας ιδέας. Η πρακτική εργασία ξεκινά με την ταυτοποίηση μίας συγκεκριμένης στιγμής χρόνου, τη διαπραγμάτευση αντίληψης μίας διάρκειας και την ικανότητα αντιμετώπισης του τι δεν μπορεί να προβλεφτεί κατά τη διάρκεια αυτή. Επομένως, τα εργαστήρια διερευνούν τις πηγές διαίσθησης και την ορμή ενός σώματος οδηγούμενο προς τη δράση. Προσοχή δίνεται στο ‘λεξιλόγιο’ του performance art και της γλώσσας του, στις αναφορές που έχει ως βιογραφικό αποτύπωμα του καλλιτέχνη και στην αξία που μπορεί να έχει η διαδικασία καταγραφής. Χρησιμοποιώντας πειράματα διαμέσων, όπως ο συσχετισμός του σχεδίου με τη ζωντανή δράση του performance ο οποίος αποτελεί και ένα από τα προσωπικά μου ενδιαφέροντα στην έρευνα μου, τα εργαστήρια βασίζονται σε όλες τις εκφάνσεις και διαστάσεις του τι εστί ‘εμπειρία’.
Ε.Ζ. Ποια είναι η ιδανική συνθήκη για μία ‘επιτυχημένη’ performance κατά τη γνώμη σου;
Ανιδιοτελής αφοσίωση στον εαυτό μου και στη ύπαρξή μου εκείνη τη στιγμή.
Ε.Ζ. Υπάρχει κάποιος τρόπος για να αξιολογείς τη δουλειά σου κάθε φορά; θεωρείς πως είναι μία απαραίτητη διαδικασία (η αξιολόγηση)και γιατί;
Η διαδικασία αξιολόγησης και αυτοκριτικής καθ΄όλη τη διάρκεια δημιουργίας της δουλειάς μου είναι πολύ σημαντική για εμένα. Είμαι πάντα εν γνώση της ευθραυστότητας της πνευματικής κατάστασης όταν η γνώση συναντά την αβεβαιότητα, και εν συνέχεια της διαπραγμάτευσης μεταξύ του τι αισθανόμαστε και του τι αντακλούμε προς τα έξω. Υπό αυτή τη μορφή σκεπτικής αντιμετώπισης η αξιολόγηση του έργου γίνεται κατά τη διάρκειά του, καθώς μία πιο κριτική στάση γίνεται εμφανής μετά την ολοκλήρωση του.
Ε.Ζ. Θα ήθελες να μας αναλύσεις ένα από τα βασικά εννοιολογικά στοιχεία της δουλειάς σου, το “Performance for the Camera”?
Το performance για τη κάμερα αποτελεί για εμένα ένα συνεχόμενο έργο, όπου η συλλογή διάφορων αντικειμένων γίνεται αντιληπτή ανάλογα με διαφορετικά μοτίβα χρόνου. Το περιεχόμενο μπροστά από τη κάμερα καθορίζεται σε προσωπικό χρόνο. Σε μερικά από αυτά τα έργα, χρησιμοποιώ τη φωνή ως αντικείμενο με σκοπό την σύμμειξη της ομιλίας και του περιεχόμενού της με το σκεπτικό δράσης. Μέσα από αυτή τη πρακτική, ερευνώ την αντίληψη του ‘εαυτού’ ως δισδιάστατο πορτραίτο, έχοντας την ελευθερία να διατηρώ την προσωπική αίσθηση ενός εργαστηρίου. Ένα ζωντανό τρισδιάστατο έργο γίνεται δημόσιο κατά τη μετατροπή του σε δισδιάστατη μορφή ως εικόνα. Οποιαδήποτε επερχόμενη μορφή επέμβασης ή επεξεργασίας γίνεται με τέτοιο τρόπο ώστε να μην παρεμβαίνει στη διαδικασία δημιουργίας μπροστά από τη κάμερα.
Dagmar I. Glausnitzer-Smith: www.dagmarglausnitzer.de
epitelesis – Performance Art Foundation: www.epitelesis.com
https://www.facebook.com/events/767448173312902/