Ex_posure

Exhibitions / Interviews / News

Αλεξανδρος Ιολας: Η Κληρονομια

 Συνέντευξη με τη διευθύντρια του ΜΜΣΤ, Θούλη Μισιρλόγλου

 Λίγες μόνο ώρες απομένουν για τα εγκαίνια μιας έκθεσης σημαντικής για τη Θεσσαλονίκη και το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Μιας έκθεσης-αφιέρωμα στον Αλέξανδρο Ιόλα με τίτλο «Αλέξανδρος Ιόλας: Η κληρονομιά».

Τριάντα χρόνια μετά τον θάνατο του μαικήνα της τέχνης η πόλη την οποία αγάπησε και στην οποία δώρισε 47 έργα από τη συλλογή του έρχεται έμπρακτα ως ένδειξη σεβασμού να προβάλει την αξία και το μέγεθος της προσφοράς του στην τέχνη και τους καλλιτέχνες σε διεθνές επίπεδο αλλά και να φωτίσει την πολυδιάστατη χαρισματική προσωπικότητά του.

Η διευθύντρια του ΜΜΣΤ και επιμελήτρια της έκθεσης Θούλη Μισιρλόγλου μιλά στο Ex_posure.

Στα 53α Δημήτρια το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης τέχνης, το πρώτο και πρωτοπόρο μουσείο σύγχρονης τέχνης της χώρας, υποκλίνεται στον Αλέξανδρο Ιόλα με την έκθεση Αλέξανδρος ΙόλαςΗ Κληρονομιά, την οποία επιμελείστεΠοια είναι η «κληρονομιά» του Αλέξανδρου Ιόλα προς τη Θεσσαλονίκη;

Η κληρονομιά του Ιόλα για τη Θεσσαλονίκη είναι μια τύχη. Η τύχη που έφερε τον Ιόλα στην πόλη, χωρίς να την έχει επισκεφτεί ποτέ πριν τη μεγάλη δωρεά που έκανε στο Μακεδονικό Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης, μετά το σεισμό του 1978. Κι αυτό είναι το δώρο και το απρόβλεπτο των προσωπικών σχέσεων και των ατομικών διαδρομών των ανθρώπων, πέρα από τις οργανωμένες ή θεσμικές. Των ίδιων σχέσεων που ανέπτυσσε ο Ιόλας με τους καλλιτέχνες που υποστήριξε. Και αυτή είναι η μεγαλύτερη κληρονομιά που μας αφήνει σήμερα: όχι μόνο η υλική διάσταση των έργων τόσο σπουδαίων καλλιτεχνών, αλλά και η άυλη διάστασή τους, που έχει να κάνει με την περιπέτεια της σύγχρονης τέχνης, την αποκαλυπτική και ζωντανή σχέση με τους καλλιτέχνες, το πάντα καινούριο.

Ποιο υπήρξε το προσωπικό σας κίνητρο αλλά και ποιο το «στοίχημα» ως ιστορικός τέχνης για τη διοργάνωση και επιμέλεια αυτής της έκθεσης;

Το γενικό κίνητρο ήταν η τιμή στον Ιόλα: μεγαλύτερη από κάθε άλλη φορά. Το προσωπικό μου στοίχημα ήταν να μην πέσουμε σε μια ηδονοβλεψία χωρίς βάθος. Έπρεπε να βρεθεί η χρυσή τομή που να ταιριάζει τόσο σε ένα μουσείο σύγχρονης τέχνης όσο και στην πολυδιάστατη προσωπικότητα του ανθρώπου που υπήρξε ο Ιόλας.

 Ποιος υπήρξε ο βασικός άξονας της επιμελητικής σας προσέγγισης;

Έτσι, ο βασικός άξονας είναι η καλλιτεχνική προσφορά του Ιόλα: οι καλλιτέχνες με τους οποίους συνεργάστηκε είναι ένα σύμπαν με πάρα πολλούς αστέρες διαφορετικών μεγεθών και ποιοτήτων. Αυτός ο άξονας βεβαίως έχει να κάνει κυρίως με την διεθνή του υποδοχή και όχι την ελληνική, που δεν ενδιαφέρει παρά ελάχιστα την έκθεση. Ο Ιόλας έζησε ως κοσμοπολίτης μια ζωή που δύσκολα μπορούμε να φανταστούμε και μόνο στα ύστερα χρόνια του επέστρεψε στην Ελλάδα. Έτσι, η περιπέτειά του μέσα στη σύγχρονη τέχνη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά μέχρι και τις αρχές της δεκαετίας 1980, όταν και δωρίζει στο ΜΚΣΤ τα έργα που θα επέτρεπαν την ίδρυση του πρώτου Κέντρου Σύγχρονης Τέχνης της χώρας, είναι ο πυρήνας της έκθεσης.

 Τριάντα χρόνια μετά το θάνατο του Αλέξανδρου Ιόλα διοργανώνεται αυτή η μεγάλη αφιερωματική προς το πρόσωπό του έκθεση. Είμαστε τώρα πιο ώριμοι να προσεγγίσουμε και να κατανοήσουμε την προσωπικότητα αλλά και την προσφορά του στους καλλιτέχνες, στην τέχνη αλλά και στη χώρα; και αν ναι γιατί, τι είναι διαφορετικό σήμερα;

Ελπίζω πως ναι. Ελπίζω πως η έκθεση θα βοηθήσει να αναδειχθεί όχι μόνο μια βασική όψη της προσωπικότητας του Ιόλα, και το πρόσωπο εκείνων των συμπολιτών μας που έχουν επιθυμία να μάθουν, να γνωρίσουν και να συγκινηθούν από τη γοητεία ενός εν πολλοίς αταξινόμητου ανθρώπου της τέχνης.

IOLAS

Η πρώτη παρουσίαση των έργων στο κοινό της Θεσσαλονίκης έγινε με τη φροντίδα του ίδιου του Ιόλα. Πόσο διαφορετική θα είναι η παρουσίασή τους στην έκθεση Η Κληρονομιά;

 Το περιβάλλον του εργοστασίου της Φίλκεραμ Τζόνσον, όπου πρωτοεκτέθηκε η δωρεά του Ιόλα στο ΜΚΣΤ, είναι εντελώς διαφορετικό από το περιβάλλον του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης σήμερα. Και δεν εννοώ μόνο το αρχιτεκτονημένο περιβάλλον, αλλά και το πολιτισμικό. Επιπλέον, σήμερα, στην έκθεση που παρουσιάζουμε δεν περιλαμβάνονται μόνο τα έργα της δωρεάς Ιόλα που έχει το ΜΜΣΤ, αλλά και πολλά άλλα, που προέρχονται από άλλες συλλογές, ιδιωτικές και δημόσιες. Τέλος, στη νέα μας έκθεση, συνεκτικός ιστός είναι ο ίδιος ο Ιόλας, και ως αναπαράσταση, όχι μόνο ως ενορχηστρωτής όπως ήταν όταν παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά τα έργα στη Φίλκεραμ Τζόνσον.

Υπάρχει κάποιοι άνθρωποι, που συνέβαλαν στην προσπάθεια διοργάνωσης και υλοποίησης αυτής της έκθεσης – που έχει τις προδιαγραφές μιας διεθνούς εμβέλειας και λάμψης έκθεσης-  τους οποίους θα θέλατε να αναφέρετε;

 Ποιον να πρωτοαναφέρω… Πρώτα πρώτα τους χορηγούς μας: η Βουλή των Ελλήνων, το νομικό γραφείο του Στέλιου Γκαρίπη, ο Δήμος Θεσσαλονίκης και ειδικά η Αντιδημαρχία Πολιτισμού και Τεχνών και τα 53α Δημήτρια, όπως και οι υποστηρικτές μας, το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Θεσσαλονίκης, η Μιχαηλίδης ΕΒΙΕ και η Condito. Χωρίς όλους αυτούς η έκθεση «Αλέξανδρος Ιόλας: η Κληρονομιά» θα είχε μείνει ως σχέδιο επί χάρτου.

Κατά δεύτερο λόγο, οι δανειστές των έργων που δεν προέρχονται από τις συλλογές του ΜΜΣΤ.

Κυρίως όμως, όλους τους εξαιρετικούς συνεργάτες αυτής της έκθεσης: το υπέροχο προσωπικό του Μουσείου, τους νέους μας συνεργάτες, τον Γιάννη Κατρανίτσα για το χωρικό design, τον Δημήτρη Παπάζογλου για το σχεδιασμό της οπτικής επικοινωνίας, βεβαίως τον Νίκο Σταθούλη, βιογράφο του Ιόλα, που έχει αφιερώσει τη ζωή του στην αποκατάσταση του ονόματος του Ιόλα μέσα στο ελληνικό έδαφος. Αλλά και τη νεότερη ερευνήτρια Εύα Φωτιάδη, που ερευνά και ακαδημαϊκά τον Ιόλα. Η έκθεση είναι αποτέλεσμα ομάδας, και μάλιστα ομάδας που έχει εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλο.

 ΜΜΣΤ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΙΟΛΑΣ: Η ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ
Εγκαίνια: Σάββατο, 6 Οκτωβρίου 2018, ώρα 20.00.

Διάρκεια: 6 Οκτωβρίου 2018 – 20 Ιανουαρίου 2019,

https://www.mmca.gr/?p=393

TAKIS
« από 5 »