Ex_posure: Paul Walker/Escape Velocity
Ο Paul Walker είναι μία ιδιαίτερη περίπτωση καλλιτέχνη: γεννημένος στο Birmingham ζει μόνιμα εδώ και πολλά χρόνια στην Αίγινα. Αεικίνητος και ακαταπόνητος μοιράζει τα τελευταία τρία χρόνια τη ζωή και την καλλιτεχνική του δραστηριότητα ανάμεσα σε Ελλάδα και Σκωτία δημιουργώντας εικαστικά έργα, σπουδάζοντας φυσική και βοηθώντας στην οργάνωση του Printroom, μιας ομάδας χαρακτών (http://www.printroomdundee.scot/), στο Κέντρο Τεχνών του Dundee (DCA ).
Στην ατομική του έκθεση Escape Velocity, που εγκαινιάζεται στις 27 Οκτωβρίου στην Αίγινα, ο Paul Walker παρουσιάζει ένα σημαντικό μέρος της δουλείας αυτής των τελευταίων τριών χρόνων. Έργα ζωγραφικά και χαρακτικά, που με ευγλωττία αποτυπώνουν τις εικαστικές και όχι μόνο αναζητήσεις και εμμονές του καλλιτέχνη αλλά και αποτελούν τη συνέχεια μιας συνεπούς και σταθερής πορείας.
Ο Paul Walker μίλησε στην Ελένη Ζυμαράκη
E.Z. Escape Velocity είναι ο τίτλος της έκθεσής σας που εγκαινιάζεται στις 27 του μήνα στην Αίγινα, σε έναν νέο χώρο, ιδανικό για την παρουσίαση ενός σημαντικού μέρους της δουλειάς σας. Γνωρίζοντας τη σχολαστικότητά σας στην επιλογή του πλαισίου στο οποίο παρουσιάζετε κάθε φορά τη δουλειά σας, θα ήθελα να ρωτήσω πώς συνδέεται ο συγκεκριμένος χώρος με την απόφαση για την έκθεση Escape Velocity αλλά και με την επιλογή των έργων που θα εκτεθούν;
Ο χώρος έγινε διαθέσιμος καθώς η γυναίκα μου έψαχνε για έναν αρκετά μεγάλο χώρο στην Αίγινα για την παρουσίαση μιας καλλιτεχνικής συνεργασίας μεταξύ μεταπτυχιακών φοιτητών (MFA) στις Καλές Τέχνες και Ανθρωπιστικές σπουδές του Πανεπιστημίου του Dundee της Σκωτίας και καλλιτεχνών/χειροτεχνών που κατοικούν στην Αίγινα.
Ο χώρος αυτός λειτουργούσε παλαιότερα ως σούπερ-μάρκετ. Είχε πολλά παράθυρα και άπλετο φυσικό φωτισμό, αλλά δεν είχε αρκετούς τοίχους για την ανάρτηση δισδιάστατων έργων. Με μερικές απλές παρεμβάσεις ο χώρος μεταμορφώθηκε σε μια ψηλοτάβανη, φωτεινή γκαλερί, η κλίμακα της οποίας είναι ιδανική για μεγάλων και μεσαίων διαστάσεων έργα, αλλά που μπορεί εξίσου καλά να φιλοξενήσει και μικρότερα κομμάτια.
Είχα την πρόθεση να δείξω καινούρια δουλειά, έργα που δεν έχουν εκτεθεί στο παρελθόν, και η εμφάνιση και η διαθεσιμότητα αυτού του κτηρίου μου φάνηκε σαν μια ευκαιρία που δεν μπορούσα να προσπεράσω. Η δουλειά που θα παρουσιάσω είναι το αποτέλεσμα της προσπάθειας των τριών τελευταίων χρόνων, περίοδο κατά την οποία μοίραζα τον χρόνο μου μεταξύ Αίγινας και Dundee. Ήμουν και συνεχίζω να είμαι μέλος μιας ομάδας χαρακτικής που βοήθησα να οργανωθεί στο εργαστήριο χαρακτικής του κέντρου τεχνών του Dundee (DCA), όπου και έφτιαξα μια σειρά έργων, συμπεριλαμβανομένων κάποιων μονοτυπιών και οξυγραφιών που θα βρίσκονται στην έκθεση. Το ήμισυ των εκθεμάτων αποτελείται από έργα που έγιναν στη Σκωτία.
E.Z. Θα θέλατε να μας εξηγήσετε τον τίτλο της έκθεσης;
Είμαι φοιτητής της Φυσικής και ο τύπος της ταχύτητας διαφυγής μ’ αρέσει πολύ, καθώς αναφέρεται σε μια ισορροπία ανάμεσα στην δύναμη της βαρύτητας που θέλει να μας κρατάει όλους στη θέση μας και την ενέργεια που χρειάζεται για να απελευθερωθούμε απ’αυτήν. Έχω την εξίσωση καδραρισμένη πλάι στην πόρτα εξόδου του εργαστηρίου μου και ενώ αναρωτιόμουν για τον τίτλο της έκθεσης η «ταχύτητας διαφυγής» ήταν το πρώτο πράγμα που μου ήρθε στο νου, αν και με κάποια ειρωνεία, με κάποιο χιούμορ, διότι η διαφυγή από την ταχύτητα (escape velocity- escaping velocity) υπονοεί την ιδέα της απόδρασης από τα δεσμά της ταχύτητας, την επιθυμία δηλαδή για ακινησία! Σύντομα του έδωσα μεγαλύτερη προσοχή καθώς ο τίτλος αυτός παραπέμπει σε πολλές πλευρές της ζωής και της δουλειάς μου ειδικότερα, η οποία φαντάζει κάποιες φορές σαν μια αναζήτηση για ελευθερία και έκφραση εντός και παρά το ενδεχομένως αυστηρό γεωμετρικό πλαίσιο.
E.Z. Ποια είναι η σχέση της δουλειάς σας με τη Φυσική και τα Μαθηματικά; Το χρώμα τι προσφέρει στη σχέση αυτή;
Σπουδάζοντας φυσική έχω μια κάποια εξοικείωση και με τα μαθηματικά, αλλά πριν ακόμα αρχίσω στ’ αλήθεια να τα μελετάω, τα μαθηματικά, ή καλύτερα οι αριθμητικές αναλογίες, ήταν βασικό εργαλείο για τον αρχικό σχεδιασμό και την σύλληψη της σύνθεσης του έργου. Τα μαθηματικά, η γεωμετρία και τελικά το χρώμα είναι τα δομικά στοιχεία που έχω στην διάθεση μου. Η υφή της επιφάνειας των ζωγραφικών έργων και των μονοτυπιών είναι συνήθως το αποτέλεσμα μιας σειράς επιστρώσεων διάφανης μπογιάς ή μελανιού. Η επιλογή του χρώματος είναι κυρίως συνδεδεμένη με το ένστικτο.
Με ενδιαφέρουν πολύ τα ίδια τα υλικά της τέχνης της ζωγραφικής. Από τότε που επέλεξα την Ελλάδα ως τόπο διαμονής μου, διερεύνησα και υιοθέτησα την τεχνική της τέμπερας που ταιριάζει στο κλίμα της Νότιας Ευρώπης. Φτιάχνω ο ίδιος τις βάσεις για τα χρώματα, τις μπογιές και τα μελάνια που χρησιμοποιώ από τις απαραίτητες πρώτες ύλες, όπως κάνω και με τις κατασκευές που επιζωγραφίζω. Το ενδιαφέρον μου για την φυσική είναι συνδεδεμένο με την εκτίμηση μου για τα υλικά καθώς και με τις έννοιες του βάρους και της ισορροπίας και την ιδέα ότι αν τα πράγματα είναι τοποθετημένα μαζί με οικονομία και δύναμη τότε θα είναι και όμορφα. Τελευταία έχω ενσωματώσει την έλλειψη ή τμήματα ελλείψεων στις συνθέσεις μου, το σχέδιο των οποίων βασίζεται σε έναν γνωστό μαθηματικό τύπο. Μου δίνει ιδιαίτερη ευχαρίστηση αυτή η ένταση που φαίνεται να περιγράφει η έλλειψη, κάτι που ο κύκλος δεν μπορεί να μιμηθεί. Η έλλειψη επίσης αναφέρεται στην ταχύτητα διαφυγής καθώς κάθε τροχιά διέπεται εξ’ολοκλήρου από την βαρύτητα και είναι πάντα ελλειπτική. Η ένταση οφείλεται κατά πολύ στις αντιτιθέμενες δυνάμεις της υποταγής και της αντίστασης.
E.Z. Οι ξύλινοι καμβάδες σας χαρακτηρίζονται από το ανορθόδοξο, αντισυμβατικό σχήμα τους. Τι προδίδει αυτή η ‘εμμονή’;
Οι ξύλινοι καμβάδες ήταν καταρχήν σχέδια. Συχνά, αυτό που ξεκινάει σαν μια γραμμή σε μια σελίδα γίνεται η περιφέρεια μιας κατασκευής που αποκτά γεωμετρική σχέση με άλλες γραμμές ή επίπεδα μέσα στην σύνθεση. Η κατασκευή των τελάρων αποτελεί αναπόσπαστo στάδιο στην εξέλιξη του έργου, αν και αρκετά διαφορετικού χαρακτήρα από τις διαδικασίες της ζωγραφικής. Τελικά, η μάλλον γλυπτική πτυχή αυτών των δισδιάστατων έργων υποδηλώνει μια παρουσία στον χώρο και όχι την απεικόνιση κάτι άλλου από τον εαυτό του. Η ανάγνωση ενός πίνακα στον τοίχο παρομοιάζεται συχνά με την ιδέα ενός παραθύρου που πλαισιώνει έναν φανταστικό χώρο. Θα προτιμούσα αντ’ αυτού τα ζωγραφικά μου έργα να είναι παρουσίες στο περιβάλλον.
Ε.Ζ. Ποια πορεία έχει ακολουθήσει η δουλειά σας μέσα στα χρόνια και με ποιον τρόπο θα λέγατε πως έχει εξελιχθεί;
Το 1988 έφτιαξα τα πρώτα μου αφαιρετικά χαρακτικά, κυρίως για να εξασκήσω κάποιου είδους ελευθερία και πιο ειδικά για να ασχοληθώ με το χρώμα που έμοιαζε να είναι πρωταρχικής σημασίας και κάτι που ως τότε είχα αμελήσει ή τουλάχιστον με το οποίο είχα δυσκολίες. Αρχικά, βίωσα έναν ενθουσιασμό μέσα σ’ αυτή την ελευθερία και μελετούσα πολύ τους αφηρημένους εξπρεσιονιστές και την φιλοσοφία της ‘απόλυτης αφαίρεσης’. Εντέλει, υιοθέτησα την γεωμετρία για να συνθέτω τους πίνακες μου. Αυτό ήρθε αρκετά φυσικά και, υποθέτω, σε μια προσπάθεια να περιορίσω το φαινομενικό χάος που η ελευθερία μπορεί να συνεπάγεται. Η τάση προς την ‘καθαρότητα’ άρχισε να χάνει την προτεραιότητα όταν άρχισα να χρησιμοποιώ ασύμμετρα και όχι ορθογώνια τελάρα, καθώς κι όταν επέτρεψα στον εαυτό μου να ενσωματώσει την οφθαλμαπάτη (trompe l’oeil). Είμαι τώρα σε ένα σημείο όπου η δουλειά μου βρίσκεται στο όριο μεταξύ δύο και τριών διαστάσεων.
E.Z. Ποιοι καλλιτέχνες ή και έργα θα ξεχωρίζατε ως κομβικά, ως σημεία αναφοράς και έμπνευσης για τη δουλειά σας;
Ήρθα σε επαφή με «τους μεγάλους καλλιτέχνες» σε μικρή ηλικία μέσα από ένα παιδικό εκπαιδευτικό περιοδικό του οποίου ήμουν συνδρομητής και κάθε τεύχος είχε εν συντομία την ζωή ενός καλλιτέχνη και μια ολοσέλιδη ανατύπωση ενός έργου του. Σε ηλικία 9 χρονών οι αγαπημένοι μου καλλιτέχνες ήταν ο Τιτσιάνο, ο Μιχαήλ-Άγγελος και ο Βερμεέρ. Δεν είμαι σίγουρος αν η γνώμη μου έχει αλλάξει πολύ από τότε, αλλά πρέπει να αναφέρω την σημασία του Αμερικάνου ζωγράφου Cy Twombly που η έκθεσή του στο Λονδίνο το 1988 μου έδωσε το κουράγιο να ακολουθήσω έναν δρόμο γεμάτο παγίδες.
Μπορώ να βρω έμπνευση σε μια ποικιλία πηγών, μερικές φορές τελείως κοινοτύπων: το κομμάτι του τζαμιού που λείπει από ένα σπασμένο παράθυρο, βαγόνια μεταφοράς καυσίμων σε Σκωτσέζικα τραίνα, ταφόπλακες ή ταχτοποιημένες σειρές από λάχανα σε έναν τεράστιο αγρό. Είμαι παθιασμένος με την ιστορίας της τέχνης και με συναρπάζει το ότι το να είσαι καλλιτέχνης και να παράγεις έργο μπορεί μερικές φορές να σε κάνει να νιώσεις πως κυνηγάς τον φευγαλέο στόχο του αλχημιστή με μόνα όπλα σου ξύλα και λάσπη. Απολαμβάνω την γαλήνη της μινιμαλιστικής τέχνης και γενικά την γαλήνη που η προσήλωση σε ένα μεγάλο έργο τέχνης μπορεί να προκαλέσει, το να βυθίζεται κανείς στον εαυτό του και, έστω για λίγες στιγμές, να νιώθει τα δεσμά της βαρύτητας να χαλαρώνουν.
Paul Walker, http://www.paulwalker.gr/
Paul Walker, Escape Velocity: http://aeginalight.gr/article.php?id=87122